- Organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru.
- Wzór, o którym , określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw finansów publicznych. Wzór ten zawiera treść określoną w art. 27, a ponadto umożliwia elektroniczne przetwarzanie danych zawartych w tytule wykonawczym.
- Obowiązek wystawienia tytułu wykonawczego według wzoru, spoczywa również na wierzycielu, którego należność pieniężna wynika z orzeczenia sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, z tym że w tym przypadku nie wymaga się opatrzenia tytułu wykonawczego pieczęcią urzędową.
- Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, przystępuje z urzędu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego.
- Wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:
- doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego, lub
- doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.
3A. - Podstawa egzekucji - tytuł wykonawczy.
Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte, gdy zostaną spełnione następujące warunki:
- upłynął termin wykonania obowiązku,
- wierzyciel przesłał zobowiązanemu pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku, z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.1
Zasadniczą przesłanką jest wymagalność roszczenia. Oznacza to że, obowiązek o charakterze niepieniężnym nie został wykonany, zaś należność będąca obowiązkiem pieniężnym nie została zapłacona.2 Wierzyciel winien sprawdzić, czy nie wpłynęła ona na jego rachunek bankowy lub za pośrednictwem Poczty Polskiej albo nie została wpłacona gotówką do kasy. W przypadku stwierdzenia braku wpłaty należności należy doręczyć zobowiązanemu upomnienie.3 Istnieją jednak przypadki, gdy wszczęcie egzekucji jest możliwe bez konieczności wysyłania zobowiązanemu upomnienia. Zostały one wskazane w § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z 27 sierpnia 1991r. w sprawie kosztów upomnienia oraz przypadków, w których egzekucja administracyjna może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia.4
Głównie chodzi o sytuacje, gdy zobowiązany winien sam obliczyć i uiścić należność pieniężną bez wezwania.5 Podobnie jest, gdy egzekucja dotyczy grzywien {w tym mandatów karnych) orzeczonych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, w postępowaniu karnym skarbowym, a także grzywien w celu przymuszenia. Odstąpienie od doręczenia upomnienia może także wynikać z przepisów szczególnych.6 W przypadku, gdy wymagane jest przeprowadzenie postępowania upominawczego, wszczęcie egzekucji może nastąpić dopiero po upływie siedmiu dni od daty doręczenia upomnienia, a dowód doręczenia musi być dołączony do tytułu wykonawczego. Kiedy natomiast doręczenie upomnienia nie jest konieczne, wzmianka o tym winna się znaleźć w tytule.7
Egzekucja administracyjna może być wszczynana na wniosek wierzyciela lub z urzędu. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia gdy wierzyciel i organ egzekucyjny są różnymi podmiotami, a z drugą - gdy jest to ten sam podmiot.8 Jeżeli wierzyciel ma upoważnienie do zastosowania środka egzekucyjnego we własnym zakresie, dokonuje czynności egzekucyjnych bezzwłocznie. Kiedy zaś nie posiada takiego uprawnienia kieruje tytuł wykonawczy do organu egzekucyjnego.
Tytuł wykonawczy jest podstawą wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Jest to dokument urzędowy stanowiący dowód istnienia obowiązku.9 Zgodnie z art. 27 ustawy p.e.a. tytuł powinien zawierać:
- oznaczenie wierzyciela,
- wskazanie imienia i nazwiska lub firmy zobowiązanego i jego adresu, a także określenie zatrudniającego go pracodawcy i jego adresu, jeżeli wierzyciel posiada taką informację,
- treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej - także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek,
- wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej hipoteką przymusową albo przez ustanowienie zastawu skarbowego lub rejestrowego lub zastawu nieujawnionego w żadnym rejestrze, ze wskazaniem terminów powstania tych zabezpieczeń,
- wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej,
- wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji administracyjnej,
- datę wystawienia tytułu, podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego oraz odcisk pieczęci urzędowej wierzyciela,
- pouczenie zobowiązanego o skutkach niezawiadomienia organu egzekucyjnego o zmianie miejsca pobytu,
- pouczenie zobowiązanego o przysługującym mu w terminie 7 dni prawie zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego,
- klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu tytułu do egzekucji administracyjnej,
- wskazanie środków egzekucyjnych stosowanych w egzekucji należności pieniężnych.
- Jeżeli tytuł wykonawczy dotyczy należności spółki nieposiadającej osobowości prawnej, w tytule wykonawczym podaje się również imiona i nazwiska oraz adresy wspólników.
- Do tytułu wykonawczego wierzyciel dołącza dowód doręczenia upomnienia, a jeżeli doręczenie upomnienia nie było wymagane, podaje w tytule wykonawczym podstawę prawną braku tego obowiązku.
- W tytule wykonawczym wykazuje się należności pieniężne po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy.
- Przepis § l stosuje się również do odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej i kosztów egzekucyjnych.
- Zaokrąglenie następuje w ten sposób, że kwoty wynoszące:
- mniej niż 5 groszy pomija się,
- 5 i więcej groszy podwyższa się do pełnych dziesiątek groszy.
Zaokrąglenie, o którym mowa w § l i 2, stosuje się w każdym przypadku częściowej realizacji egzekwowanej należności pieniężnej, odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie oraz kosztów egzekucyjnych.
Różnice występujące w końcowym rozliczeniu kwot uzyskanych z egzekucji, wynikające z zaokrąglenia, traktuje się odpowiednio jako kwoty należne albo umorzone z mocy prawa.
Wierzyciele, którzy na mocy odrębnych przepisów nie zostali upoważnieni do korzystania z pieczęci urzędowej, mogą jej używać do oznaczania tytułów wykonawczych oraz zarządzeń zabezpieczenia.
Jeżeli egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, jak i z ich majątków osobistych, tytuł wykonawczy wystawia się na oboje małżonków.
Prawidłowo sporządzony tytuł wykonawczy, sprawdzony pod względem dopuszczalności egzekucji zostaje zaopatrzony w klauzulę organu egzekucyjnego o skierowaniu go do egzekucji administracyjnej. Klauzula ta może być zawarta w osobnym piśmie, jednak najczęściej zamieszczana jest w tytule wykonawczym. Kopia (odpis) tytułu wykonawczego wraz ze wspomnianą klauzulą jest doręczana zobowiązanemu za pokwitowaniem przy pierwszej czynności egzekucyjnej. Niezbędne jest wówczas także poinformowanie zobowiązanego o tym, jakie środki egzekucyjne zostaną wobec niego zastosowane. Niewypełnienie powyższych obowiązków przez organ egzekucyjny może stanowić podstawę do unieważnienia egzekucji. Doręczenie owego odpisu tytułu wykonawczego dokonywane jest: w razie prowadzenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z rachunku bankowego i wkładów oszczędnościowych oraz z innych wierzytelności
poprzez pocztę listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, w przypadku prowadzenia egzekucji u zobowiązanego (z pieniędzy lub z ruchomości) – przez poborcę skarbowego – przed podjęciem pierwszych czynności egzekucyjnych.
W przepisach art. 7-11 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawarte są podstawowe zasady i reguły, które mają istotne znaczenie dla postępowania egzekucyjnego, określają charakterystyczne wytyczne, którymi należy się kierować w toku tego postępowania, wskazują cechy i główne jego założenia. W administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym biorą udział dwa podmioty : zobowiązany i wierzyciel. Są niejako dwoma stronami o przeciwstawnych interesach. Obok nich trzecią stroną postępowania jest organ egzekucyjny. Może się jednak zdarzyć, że wierzyciel pełni jednocześnie funkcję organu egzekucyjnego. Wierzyciel jest uprawniony do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków ciążących na zobowiązanym scharakteryzowanych w poprzednim podrozdziale.
Art. 5 ustawy szczegółowo określa, kto jest wierzycielem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. w sytuacji, gdy przedmiotem egzekucji są obowiązki wynikające z decyzji lub postanowień organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego wierzycielem jest organ , który wydał decyzję w pierwszej instancji. obowiązki egzekwowane w trybie administracyjnym mogą również wynikać z rozstrzygnięć sądów lub innych organów, albo też wprost z przepisów prawa bez konieczności wydawania indywidualnych decyzji czy postanowień. W takim przypadku wierzycielem będzie organ lub instytucja, która jest bezpośrednio zainteresowana w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem obowiązku.
Zgodnie z art.6 ustawy to właśnie wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych w stosunku do zobowiązanego uchylającego się od wykonania obowiązku. Wierzyciel nie może biernie oczekiwać, aż zobowiązany dobrowolnie wykona obowiązek, nie może się też kierować własnym uznaniem w kwestii czy wszczynać egzekucję czy nie. Obowiązek podjęcia czynności ciąży na nim z mocy prawa. Zagadnienia te zostały uregulowane w zarządzeniu Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 1997 roku w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych ( M.P. z 22 kwietnia 1997 r.).
3B. - Moment wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych, w tym zobowiązań podatkowych jest :
- naczelnik urzędu skarbowego
- właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią
Należy wspomnieć, iż poza w/w organami egzekucyjnymi, do prowadzenia egzekucji w określonym zakresie zostały upoważnione, na mocy rozporządzenia wykonawczego do ustawy niektóre organy administracji rządowej i niektórzy inni wierzyciele, m.in. oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Dyrektorzy urzędów celnych i inni.
Właściwość rzeczowa organu egzekucyjnego wskazuje na to jakie obowiązki może on realizować, zaś właściwość miejscową określa się wg miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, albo wg miejsca położenia mienia zobowiązanego. W tym miejscu pragnę przedstawić schemat organizacji pracy w organie egzekucyjnym. Komórką wyspecjalizowaną w zakresie prowadzenia egzekucji w urzędzie skarbowym jest dział egzekucyjny, którym kieruje komornik skarbowy. Ze względu na zakres stosowanych środków, w dziale egzekucyjnym istnieje podział na służbę wewnętrzną i zewnętrzną. Służbę wewnętrzną wykonują referenci egzekucyjni, natomiast zewnętrzną sprawują poborcy skarbowi, którzy działając w terenie są uprawnieni do prowadzenia egzekucji bezpośrednio do zobowiązanego oraz jego mienia. Zasadniczym pytaniem, które nurtuje zainteresowanych, a zwłaszcza zobowiązanego, tj. podatnika, który nie wywiązał się z ciążącego na nim zobowiązania podatkowego, jest pytanie : kiedy egzekucja administracyjna może być wszczęta. Otóż, aby mogło to nastąpić muszą być spełnione następujące warunki, zgodnie z art.. 15 ustawy egzekucyjnej:
- upłynął termin zapłaty podatku
- wierzyciel doręczył uprzednio zobowiązanemu pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.
Należy w tym miejscu podkreślić konieczność zaistnienia zasadniczej przesłanki jaką jest wymagalność roszczenia. W tym celu wierzyciel powinien systematycznie kontrolować terminowość zapłaty zobowiązań pieniężnych. W przypadku gdy organ podatkowy stwierdzi brak wpłaty na poczet podatku, a termin płatności już upłynął, sporządza upomnienie w dwóch egzemplarzach, z których jeden jest przeznaczony dla zobowiązanego a drugi pozostaje w aktach sprawy Z chwilą doręczenia upomnienia zobowiązanemu, bądź to za pośrednictwem Poczty Polskiej lub bezpośrednio przez wierzyciela powstaje obowiązek uiszczenia przez zobowiązanego kosztów upomnienia w wysokości równej 4 - krotnej wartości opłaty dodatkowej pobieranej przez PPUP Poczta Polska za polecenie przesyłki listowej. Po bezskutecznym upływie terminu zakreślonego w upomnieniu wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia zobowiązanemu. Istnieją jednak przypadki, w których egzekucja administracyjna może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia. Stanowi o tym rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 1991 roku w sprawie kosztów upomnienia oraz przypadków, w których egzekucja administracyjna może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia. Zgodnie z powołanym rozporządzeniem wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie wymaga postępowania upominawczego, gdy :
- zobowiązany ma ustawowy obowiązek obliczania i uiszczania należności pieniężnych bez wezwania ( czyli gdy zobowiązanie wynika bezpośrednio z przepisów prawa )
- egzekucja dotyczy należności z tytułu grzywien, w tym mandatów karnych, nawiązek, odszkodowań, kosztów postępowania orzeczonych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, w postępowaniu karnym skarbowym itp.
- egzekucja dotyczy kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych
Zastanowić się należy, w jakich przypadkach zobowiązanie podatkowe może być egzekwowane bez uprzedniego doręczenia upomnienia, a w jakich sytuacjach jest ono niezbędne. W omawianym wcześniej art. 3 ustawy egzekucyjnej wymienione zostały obowiązki podlegające egzekucji. Wynikać one mogą z decyzji lub postanowień, albo bezpośrednio z przepisu prawa. W przypadku tych drugich, nie ma potrzeby wydawania decyzji określającej wysokość tych obowiązków. Nie zawsze ma to jednak zastosowanie do zobowiązań podatkowych. Przepisy art. 21 § 3 ordynacji podatkowej mówią, że jeżeli organ podatkowy wskutek prowadzonego postępowania podatkowego stwierdzi, że podatnik pomimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku albo wysokość zobowiązania jest inna niż wskazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję określającą wysokość zaległości podatkowej.
W tej sytuacji, gdy podatek powstaje z mocy przepisów prawa należało by uznać, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego jest możliwe bez uprzedniego doręczenia upomnienia. Przepisy art. 308 ordynacji dokonały zmiany art. 26 ustawy egzekucyjnej polegającej na tym, że w przypadku zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa, nie ma obowiązku wydania decyzji, pod warunkiem jednak, że złożona przez podatnika deklaracja lub zeznanie zaopatrzone jest w pouczenie, że stanowią one podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego, po uprzednim doręczeniu upomnienia. Jeżeli natomiast podatek powstaje w wyniku wydania i doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania, aby wystawić tytuł wykonawczy i wszcząć postępowanie, niezbędne jest skuteczne doręczenie upomnienia.
Dochodzenie nieuregulowanych zobowiązań od płatników i inkasentów możliwe jest dopiero po doręczeniu decyzji określającej zakres ich odpowiedzialności. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec płatnika czy inkasenta nie wymaga natomiast uprzedniego doręczenia upomnienia.
3C. - Stosowane środki egzekucyjne :
I. Egzekucja należności pieniężnych :
- Egzekucja z pieniędzy. 10
- Egzekucja z wynagrodzenia za pracę.11
- Egzekucja z świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz z ubezpieczeń społecznych 12
- Egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych.13
- Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych:
- Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych .14
- Egzekucja z praw papierów wartościowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych oraz z wierzytelności z rachunków pieniężnych .15
- Egzekucja z praw papierów wartościowych niezapisanych na rachunkach papierów wartościowych .16
- Egzekucja z weksla .17
- Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej.18
- Egzekucja z udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością .19
- Egzekucja z pozostałych praw majątkowych. 20
- Egzekucja z ruchomości. 21
- Egzekucja z nieruchomości. 22
- Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego.23
II. Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym:
III. Postępowanie zabezpieczające: 29
3D. - Obowiązek stosowania wyłącznie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie
nakładają na organ egzekucyjny przepisy art. 7 ustawy. Oznacza to, że w toku postępowania egzekucyjnego nie można stosować innych środków niż egzekucja z pieniędzy, z wynagrodzenia za pracę, z rent i emerytur, z rachunku bankowego, z wkładów oszczędnościowych, z wierzytelności czy z ruchomości. Środki te zostaną szczegółowo omówione w kolejnym rozdziale. Ponadto organ egzekucyjny winien zastosować taki środek, który bezpośrednio doprowadzi do wykonania obowiązku. Jeżeli więc, ma do wyboru różne środki powinien zbadać, który z nich prowadzi do celu egzekucji. Zdarza się jednak i tak, że sam ustawodawca określa jaki środek lub środki należy zastosować w celu wyegzekwowania określonych obowiązków. Jeszcze inną zasadą przewidzianą w powołanym artykule, nie mniej ważną jest zasada stosowania środka najmniej uciążliwego, najłagodniejszego dla zobowiązanego (por. wyrok I). Przepisy jednak nie precyzują, który środek jest bardziej czy mniej uciążliwy. Rozstrzygnięcie tej kwestii pozostawione jest ocenie organu egzekucyjnego. Tak też jest to praktykowane. W stosunku do zobowiązanych, którzy "uporczywie zalegają" w wykonaniu swoich obowiązków stosuje się wszystkie dostępne środki egzekucyjne w celu wymuszenia ich wykonania.
Naruszenie powyższych zasad stanowi podstawę do złożenia przez zobowiązanego środka odwoławczego w postaci zarzutów. Wskazany powyżej artykuł wprowadza również zasadę niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych, w sytuacji gdy obowiązek został już wykonany lub stał się bezprzedmiotowy (por. wyrok II ). Jeżeli nastąpiło to przed wszczęciem egzekucji, organ egzekucyjny w ogóle nie powinien jej wszczynać, a jeżeli okoliczności te wystąpiły w trakcie prowadzenia postępowania egzekucyjnego to należy umorzyć zgodnie z art. 59 ustawy egzekucyjnej. Szczególną uwagę należy zwrócić na przepisy art. 8-11 ustawy. Dotyczą one realizacji jednej z podstawowych zasad postępowania egzekucyjnego mającej na celu zapewnienie zobowiązanemu i członkom jego rodziny przynajmniej minimum egzystencji (por. wyrok I ).
3E. - Zapewnienie zobowiązanemu i członkom jego rodziny przynajmniej minimum egzystencji
Chodzi o to, aby w drodze egzekucji nie zabierać tych składników majątkowych, które są niezbędne dla zobowiązanego oraz będących na jego utrzymaniu członków rodziny. Dlatego też wyłączono spod egzekucji szereg ruchomości i niektóre źródła utrzymania. Wśród mienia wyłączonego znajdują się m.in.:
- przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu,
- zapasy żywności i opalu, niezbędne dla zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny na okres 30 dni,
- jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce, potrzebne do wyżywienia zobowiązanego i będących na jego utrzymaniu członków rodziny, wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów,
- narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej wykonywanej osobiście przez zobowiązanego, z wyłączeniem środka transportu, oraz surowce niezbędne do tej pracy na okres 7 dni,
- przedmioty niezbędne do pełnienia służby przez zobowiązanego lub do wykonywania przez niego zawodu,
- pieniądze w kwocie, która w dniu zastosowania środka egzekucyjnego skierowanego do pieniędzy odpowiada kwocie najniższego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach,
- wkłady oszczędnościowe złożone w bankach na zasadach i w wysokości określonej przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - 32 wkłady oszczędnościowe złożone w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych w wysokości określonej przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych 33 dokumenty osobiste, po jednej obrączce zobowiązanego i jego współmałżonka, wykonanej z metali szlachetnych, ordery i odznaczenia oraz przedmioty niezbędne zobowiązanemu i członkom jego rodziny do nauki lub wykonywania praktyk religijnych, a także przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane znacznie poniżej ich wartości, a które dla zobowiązanego mają znaczną wartość użytkową,
- kwoty otrzymane na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów,
- kwoty otrzymane jako stypendia,
- kwoty otrzymane z tytułu zasiłku stałego, zasiłku stałego wyrównawczego, renty socjalnej, gwarantowanego zasiłku okresowego, pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych oraz pomocy dla uczących się i studiujących wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych,
- rzeczy niezbędne ze względu na ułomność fizyczną zobowiązanego lub członków jego rodziny,
- kwoty otrzymane z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń majątkowych,
- środki pochodzące z dotacji przyznanej z budżetu państwa na określone cele i znajdujące się na wyodrębnionym rachunku bankowym prowadzonym dla obsługi bankowej dotacji,
- rzeczy służące w kościołach i innych domach modlitwy do odprawiania nabożeństwa lub do wykonywania innych praktyk religijnych albo będące obiektami kultu religijnego, choćby były kosztownościami lub dziełami sztuki.
Ochroną objęci są również rolnicy. Pełny katalog wyłączeń u rolnika zawiera art. 8a ustawy egzekucyjnej oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1996 roku w sprawie wykonania ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. I tak egzekucji nie podlegają:
- jeden koń wraz z uprzężą, jedna krowa, dwie kozy, jeden tryk i dwie owce, jedna maciora oraz dziesięć sztuk drobiu,
- jedna jałówka lub cieliczka w przypadku braku krowy,
- zapasy paszy i ściółki dla inwentarza, o którym mowa w pkt l i 2, aż do najbliższych zbiorów,
- jeden pług, jeden zespół bron, jeden kultywator, jeden kierat, jedna sieczkarnia, jeden wóz, jedne sanie robocze,
- zboże lub inne ziemiopłody, niezbędne do najbliższych siewów lub najbliższego sadzenia w gospodarstwie rolnym zobowiązanego,
- zwierzęta gospodarskie w drugiej połowie okresu ciąży i w okresie odchowu potomstwa oraz to potomstwo w okresie: źrebaki do 5 miesięcy, cielęta do 4 miesięcy, jagnięta do 3 miesięcy, prosięta do 2 miesięcy i koźlęta do 5 miesięcy,
- zakontraktowane zwierzęta rzeźne, jeżeli ich waga nie odpowiada warunkom handlowym albo termin dostawy nie upłynął lub nie upływa w miesiącu przeprowadzenia egzekucji,
- jeden ciągnik na 25 ha powierzchni gruntów, nie mniej jednak niż jeden ciągnik na gospodarstwo rolne, wraz z urządzeniami towarzyszącymi niezbędnymi do uprawy, pielęgnacji, zbioru i transportu ziemiopłodów,
- jeden silnik elektryczny,
- podstawowe maszyny i narzędzia rolnicze w ilości niezbędnej do pracy w gospodarstwie rolnym zobowiązanego,
- podstawowy sprzęt techniczny niezbędny do zakończenia cyklu danej technologii produkcji w gospodarstwie specjalistycznym zobowiązanego,
- zapasy paliwa i części zamienne niezbędne do normalnej pracy ciągnika i maszyn rolniczych na okres do zakończenia cyklu produkcyjnego,
- nawozy oraz środki ochrony roślin w ilości niezbędnej na dany rok gospodarczy dla gospodarstwa rolnego zobowiązanego,
- stado użytkowe kur niosek w okresie pierwszych 6 miesięcy nośności,
- stado podstawowe zwierząt futerkowych oraz zwierzęta futerkowe, co do których hodowca zawarł umowę kontraktacyjną na dostawę skór z tych zwierząt,
- zapasy paszy i ściółki dla inwentarza, o którym mowa w pkt 6, 7, 14 i 15, aż do najbliższych zbiorów,
- zapasy opału na okres 6 miesięcy,
- zaliczki kontraktacyjne.
Ponadto egzekucji nie podlega :
- nadwyżka inwentarza żywego ponad ilości określone w ww. § l, jeżeli naczelnik urzędu skarbowego, po uzgodnieniu z zarządem gminy, uzna ją za niezbędną do prowadzenia tego gospodarstwa rolnego, a dłużnik zobowiąże się do spłacenia egzekwowanej należności w terminie lub w ratach określonych przez wierzyciela. W przypadku niedotrzymania przez zobowiązanego warunków spłaty należności podjęte zostaną dalsze czynności egzekucyjne
- taka ilość paszy, jaka jest niezbędna do utrzymania inwentarza żywego objętego wyłączeniem
- Wyłącza się spod egzekucji zajęte zwierzęta gospodarskie, wpisane do ksiąg zwierząt zarodowych albo uznane za rozpłodniki odpowiednie do dalszej hodowli, jeżeli nie mogą być sprzedane osobie, która wykaże, że posiada gospodarstwo rolne, w którym istnieją warunki do dalszej hodowli.
Wierzytelność pieniężna, przypadająca rolnikowi z tytułu umowy kontraktacji, może być zajęta egzekucyjnie do wysokości 25% należności za dostarczony towar bez uwzględnienia ewentualnych potrąconych pożyczek i zaliczek kontraktacyjnych.
W przypadku wynagrodzeń ze stosunku pracy wolna od egzekucji pozostaje kwota najniższego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Spraw Socjalnych . Podobnie, zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej zwolniona od egzekucji jest kwota najniższej renty lub emerytury.
W przypadku zajęcia składników majątkowych należących do zobowiązanego, może on wystąpić z żądaniem zwolnienia ich spod egzekucji, uzasadniając np., że są one mu niezbędne, albo że dokonane zajęcie narusza przepisy dotyczące wyłączeń. Rozpatrzenie przez organ egzekucyjny wniosku zobowiązanego następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie zobowiązanemu i wierzycielowi. Może zdarzyć się, że zajęte rzeczy czy inne prawa majątkowe nie należą do zobowiązanego, a są własnością osób trzecich. W takich sytuacjach osoby te mają zapewnione prawem ochronę. Instytucją, która dba o interesy osób trzecich jest wniosek o wyłączenie spod egzekucji. Osoba, której prawa własności zostały naruszone, może wystąpić do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o dokonaniu zajęcia rzeczy lub prawa majątkowego z żądaniem o wyłączenie ich spod egzekucji. Wniosek ten winien być odpowiednio udokumentowany, imiennymi dowodami nabycia lub innymi dokumentami świadczącymi o prawie własności posiadania zajętych składników majątkowych. W przypadku gdy egzekucja została zakończona, a osoba trzecia dowiedziała się o przeprowadzeniu egzekucji do jej składników majątkowych, może ona dochodzić swoich roszczeń wyłącznie od zobowiązanego w trybie przepisów prawa cywilnego.
10Art. 68 § 1 – Art. 68 § 3
11Art. 72 § 1 – Art. 75 § 3
12Art. 79 § 1 – Art. 79 § 5
13Art. 80 § 1 – Art. 87
14Art. 89 § 1 – Art. 92
15Art. 93 § 1 – Art. 94 c
16Art. 95 § 1 – Art. 95 § 4
17Art. 96 – Art. 96 f § 2
18Art. 96 g § 1 – Art. 96 i
19Art. 96 j § 1 – Art. 96 k § 4
20Art. 96 l – Art. 96 m
21Art. 97 § 1 – Art. 109 § 2
22Art. 110 § 1 – Art. 112 g
23Art.114 – Art.114i
24Art. 119 § 1 – Art. 126
25Art. 127 – Art. 135
26Art. 136 § 1 – Art. 140
27Art. 141 § 1 – Art. 147
28Art. 148 § 1 – Art. 153 § 2
29Art. 154 § 1 – Art. 168
30Art. 164 § 1 – Art. 166 b
31Art. 167 § 1 – Art. 168
32Prawo bankowe (Dz.U. Nr 140, póz. 939, z 1998 r. Nr 160, póz. 1063 i Nr 162, póz. 1118, z 1999 r. Nr 11, póz. 95 i Nr 40, póz. 399, z 2000 r. Nr 93, póz. 1027, Nr 114, póz. 1191, Nr 116, póz. 1216, Nr 119, póz. 1252 i Nr 122, póz. 1316 oraz z 2001 r. Nr 8, póz. 64),
33(Dz.U. z 1996 r. Nr l, póz. 2, z 1999 r. Nr 101, póz. 1178 oraz z 2001 r. Nr 8, póz. 64),
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz