W 1999 roku miała miejsce w Polsce reforma systemu emerytalnego, która wprowadziła nowy element systemu bazowego, kapitałowe fundusze emerytalne, nazwane otwartymi funduszami emerytalnymi (OFE). Obecnie bazowy (podstawowy) system emerytalny składa się z części repartycyjnej (tzw. I filar) oraz kapitałowej (tzw. II filar). Nazwa poszczególnych części pochodzi od formy finansowania świadczeń.
Finansowanie repartycyjne polega na wypłacie świadczeń z bieżących składek. To oznacza, że bieżące składki pracujących ubezpieczonych służą finansowaniu świadczeń dzisiejszych emerytów. Kwota należnych składek jest odnotowywana na koncie ubezpieczonego pracownika i będzie stanowić podstawę do obliczenia wysokości jego przyszłej emerytury.
Takie ścisłe uzależnienie wysokości emerytury od wysokości składek jest charakterystyczne dla systemu emerytalnego o zdefiniowanej składce (w przeciwieństwie do systemu o zdefiniowanym świadczeniu, gdzie świadczenie nie jest wprost uzależnione od sumy wpłaconych składek). Składki odnotowywane na koncie ubezpieczonego podlegają indeksacji wskaźnikiem przeciętnego wzrostu płac w gospodarce. Kwota odnotowana na koncie po indeksacji należnych składek stanowi podstawę do obliczenia emerytury z I filara.
Finansowanie kapitałowe polega gromadzeniu i pomnażaniu (kapitalizacji) wpłaconych składek. Suma składek wpłaconych do II filara, powiększona o zyski z zainwestowanych składek, pomniejszona zaś o koszty członkostwa w OFE stanowi kapitał, który posłuży do wypłaty emerytury z II filara.
W obu przypadkach, w I i II filarze wysokość emerytury jest ściśle uzależniona od sumy wpłaconych składek oraz wysokości indeksacji (I filar) lub kapitalizacji (II filar). Różnica polega na tym, że w systemie repartycyjnym świadczenia finansowane będą ze składek ówczesnych ubezpieczonych, natomiast w systemie kapitałowym będą to nasze kapitały, które zgromadziliśmy w OFE.
W systemie zabezpieczenia emerytalnego składki na I i II filar finansują po połowie pracownik i przedsiębiorstwo, w którym jest zatrudniony. Przekazywanie składki należy do płatnika składek, czyli przedsiębiorstwa. Składka emerytalna jest przekazywana do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), który dalej przekazuję ja do funduszu emerytalnego, funkcjonującego w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar) oraz do odpowiedniego OFE (II filar).
W systemie emerytalnym występuje pojęcie składki należnej oraz składki wpłaconej. Składka należna to taka, która powinna być opłacona. Składka wpłacona jest składką faktycznie zainkasowaną. W I filarze na koncie ubezpieczonego są odnotowywane składki należne, w II zaś składki wpłacone. Dlatego konsekwencje nieprzekazywania składek przez płatnika będą odczuwalne w II filarze.
Instytucje w II filarze
Głównymi instytucjami w II filarze są otwarte fundusze emerytalne (OFE). Są to instytucje, które gromadzą i pomnażają składki przekazywane do II filara. Każdy kto dzisiaj rozpoczyna pracę powinien w przeciągu 7 dni przystąpić do jednego z OFE (można należeć tylko do jednego otwartego funduszu emerytalnego).
Otwarte fundusze emerytalne są tworzone przez powszechne towarzystwa emerytalne (PTE). PTE są instytucjami funkcjonującymi w formie spółek akcyjnych, powoływanymi przez akcjonariuszy w celu zarządzania OFE. Zarządzanie otwartym funduszem emerytalnym przez powszechne towarzystwo emerytalne sprowadza się do organizacji systemu ewidencji członków OFE i aktywów funduszu oraz zarządzania procesem inwestowania aktywów funduszu. Za zarządzanie PTE pobiera opłatę od składki oraz opłatę za zarządzanie. PTE w ograniczonym zakresie gwarantuje, że wyniki inwestycyjne danego OFE nie będą znacząco odbiegać od innych OFE.
System ewidencji członków OFE jest prowadzony przez agenta transferowego, który jest odpowiedzialny za utworzenie dla każdego członka OFE odrębnego rachunku, na którym odnotowywane będą poszczególne składki. Każda składka wpływająca do OFE jest przeliczana na jednostki rozrachunkowe, których suma znajduje się na rachunku członka OFE.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz