wtorek, 12 maja 2009

Podziału zysku spółki z o.o.

Czy konieczne jest dokonanie podziału zysku spółki z o.o.?

Prowadzimy działalność w formie spółki z o.o. Czy istnieje obowiązek dokonania podziału zysku bilansowego po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego? Czy można pozostawić zysk niepodzielony?

Kodeks spółek handlowych nakłada na spółki z o.o. obowiązek przeprowadzenia zwyczajnego zgromadzenia wspólników w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. Jak wynika z art. 231 § 2 K.s.h., przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być:

  1. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,
  2. powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 K.s.h. sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników,
  3. udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.
Dlatego też w spółkach, w których sprawozdania za ubiegły rok obrotowy wykazują zysk, wspólnicy powinni podjąć uchwałę w sprawie jego podziału, o ile kwestia ta nie została wyłączona spod kompetencji zgromadzenia wspólników.

W tym miejscu można przytoczyć fragment uzasadnienia do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2004 r.(sygn. akt II CK 539/03). Czytamy w nim:
„(...) podjęcie uchwały przez zgromadzenie wspólników o przeznaczeniu zysku do podziału byłoby zbędne jedynie wówczas, gdyby umowa spółki jednoznacznie zastrzegła, że wspólnicy mają prawo do dywidendy w określonej wysokości i prawo to (roszczenie) nabywają z chwilą zatwierdzenia sprawozdania finansowego spółki wykazującego zysk z prowadzonej w danym roku obrotowym działalności spółki. W innych przypadkach podjęcie uchwały o podziale zysku jest niezbędne. (podkreśl. red.).

(…) nie można pomijać faktu, że podjęcie przez zgromadzenie wspólników uchwały w sprawie podziału zysku lub o wyłączeniu zysku od podziału, stwarza dla wspólnika możliwość jej zaskarżenia. Zaniechanie podjęcia tej uchwały możliwość taką wyłącza, co może godzić w interesy wspólnika (podkreśl. red.).”
Ponadto warto zaznaczyć, że podjęcie uchwały w sprawie podziału zysku jest wskazane również ze względu na obowiązki wynikające z ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Z jej przepisów wynika wyraźnie, że w dziale 3 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o złożeniu uchwały bądź postanowienia o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego oraz podziale zysku lub pokryciu straty (art. 40 pkt 4 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym - Dz. U. z 2007 r. nr 168, poz. 1186 ze zm.). Uchwały te stanowią jeden z obowiązkowych załączników przy składaniu sprawozdania finansowego do KRS. Sąd rejestrowy prowadzi zaś kontrolę terminowości składania sprawozdań finansowych i innych dokumentów, o których mowa w art. 40 pkt 2-5 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Stanowi tak § 164 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z z dnia 23 lutego 2007 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2007 r. nr 38, poz. 249). Zatem niezłożenie dokumentów, o których sąd zamieszcza wzmiankę w rejestrze, może być podstawą do wszczęcia tzw. postępowania przymuszającego w trybie art. 24 ustawy o KRS. Zgodnie z przepisem tego artykułu, w razie stwierdzenia, że wniosek o wpis do Rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod rygorem zastosowania grzywny.
Należy jednak rozróżnić obowiązek podjęcia uchwały w sprawie podziału zysku od rozporządzenia zyskiem. W ramach rozporządzenia zyskiem udziałowcy w uchwale mogą dokonać wyboru między:
  • przekazaniem go do podziału między wspólników, bądź też
  • wyłączeniem zysku od podziału między udziałowców i zatrzymaniu go w spółce; może być on wówczas w całości przeznaczony np. na fundusz (kapitał) zapasowy. Dopuszczalna jest też taka sytuacja, że wspólnicy zdecydują, że część zysku przypadnie wspólnikom, pozostała zaś zostanie wyłączona od podziału. Przy czym uchwała wspólników musi być podjęta zgodnie z postanowieniami umowy spółki. Może ona m.in. ustanawiać obligatoryjne odpisy na określone fundusze.
Warto również podkreślić, że w obecnym stanie prawnym wspólnicy nie mają prawa do zysku z mocy prawa. Obowiązujący art. 191 § 1 K.s.h. stanowi, że wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1 K.s.h. Powyższe oznacza, że wspólnikowi nie przysługuje roszczenie o wypłatę określonej kwoty z tytułu wypracowanego zysku przez spółkę, dopóki zgromadzenie wspólników nie podejmie decyzji o przeznaczeniu (całości albo części) zysku na wypłatę dywidendy dla wspólników.

Prawo do dywidendy jest ogólnym prawem każdego wspólnika. Jego konkretyzacja, czyli roszczenie o wypłatę, ma miejsce wtedy, gdy jest podjęta uchwała o podziale zysku. Ogólne prawo do dywidendy nie „przekształca” się w prawo do dywidendy, gdy nastąpi rozporządzenie zyskiem na inne cele. Tak więc bez względu na czas nabycia lub objęcia udziałów, decydującą o udziale w zysku jest uchwała zgromadzenia wspólników w tej sprawie.

(A.Kidyba, glosa do wyroku SN z 11 września 2002 r., V CKN 1148/00).


Podsumowując:

O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy zobowiązani są podjąć uchwałę w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty. Przy czym, jak już była o tym mowa, obowiązek powzięcia uchwały w sprawie podziału zysku należy odróżnić od możliwości rozporządzenia zyskiem.

Wspólnicy - jeżeli umowa spółki na to zezwala - mogą swobodnie decydować o przeznaczeniu zysku spółki. Mają szeroki wachlarz możliwości i mogą przekazać zysk w całości bądź w części na wypłatę dywidendy w granicach określonych w art. 192-197 K.s.h, czy też mogą wyłączyć go od podziału między wspólników i przekazać na:
  • fundusz (kapitał) zapasowy/rezerwowy,
  • zasilenie ZFŚS,
  • wypłaty nagród dla członków organów czy pracowników spółki,
  • pokrycie straty z lat ubiegłych.

Innymi słowy, istnieje obowiązek dokonania podziału zysku bilansowego po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, rozumiany jako podjęcie przez wspólników uchwały w sprawie rozdysponowania zysku. Natomiast wspólnicy mogą wyłączyć zysk od podziału na podstawie uchwały, o ile decyzja taka nie będzie naruszała postanowień umowy spółki.


źródło : Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 14 z dnia 2009-05-10

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz