Sprzedawca musi sprawdzać zagranicznych kontrahentów

Najnowsze orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16. kwietnia 2009 r. (sygn. I FSK 1515/07, 1519/07) nie pozostawia żadnych wątpliwości – gdy przedsiębiorca dostarcza towary do innego kraju UE, musisz dołożyć wszelkich starań, aby ustalić, czy odbiorca podaje prawidłowy NIP. W przypadku, gdy przedsiębiorca tego nie dopilnuje, a odbiorca towaru okaże się oszustem, nie ma możliwości skorzystania z zerowej stawki VAT.

Sprawa, której dotyczyło wspomniane orzeczenie, odnosiło się do pewnej spółki produkującej meble i jej rozliczeń VAT za wrzesień i październik 2004 r. W deklaracjach za te miesiące spółka wykazała kilka transakcji sprzedaży mebli do Wielkiej Brytanii. Z faktur wynikało, że trafiły one do różnych firm.

Kontrola stwierdziła różne błędy dotyczące NIP nabywców, np. jedna z firm posługiwała się numerem należącym do innego podmiotu.

W innym wypadku ktoś bezprawnie posłużył się danymi działającej w Anglii spółki.

Organy podatkowe nakazały opodatkować sprzedaż stawką 22 proc. VAT. Powołały się na art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Zgodnie z nim wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki zerowej pod warunkiem, że podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy mającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo właściwe dla nabywcy – i podał ten numer na fakturze.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu spółka powołała się m.in. na wyrok ETS z 27. września 2007 r. (sygn. C 409/04). Twierdziła, że nie może ponosić negatywnych skutków działań kontrahenta.

WSA oddalił skargę. Także NSA uznał, że to fiskus ma rację w tym sporze. Zwrócił uwagę, że wyrok ETS dotyczy sytuacji, w której dostawca działał w dobrej wierze i przedsięwziął wszelkie racjonalne środki, jakie pozostawały w jego mocy, aby sprawdzić rzetelność kontrahenta. Tymczasem z okoliczności dokonanych transakcji wynika, że spółce obojętne było, czy kontrahent posługuje się prawidłowym numerem NIP.